Diety odchudzające są modne od bardzo dawna – po raz pierwszy zaczęto je stosować w roku 1860. Zmieniały się tylko ich nazwy i rodzaje. Obecnie na topie są diety niskowęglowodanowe (np. paleo, Atkinsa, South Beach, Kopenhaska, ketogeniczna czy Kwaśniewskiego). Przyjrzyjmy się bliżej ich zasadom i zastanówmy się, czy każdy może je bezpiecznie stosować, bez uszczerbku dla zdrowia.
Na czym polega dieta niskowęglowodanowa (Low Carb, LCHF)?
Dieta Low Carb opiera się na znacznym ograniczeniu spożywania produktów zawierających cukry, zarówno proste, jak i złożone. Jak ogólnie wiadomo, zasady prawidłowego odżywiania opierają się na tzw. piramidzie żywienia, sporządzonej przez specjalistów z Instytutu Żywności i Żywienia. Wraz z rozwojem badań, piramida ta ulega ciągłym modyfikacjom. Jeszcze do niedawna jej podstawę stanowiły właśnie produkty zbożowe, dostarczające energii, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Obecnie sytuacja się zmieniła – węglowodany ustąpiły miejsca aktywności fizycznej oraz owocom i warzywom. Nie zmienia to jednak faktu, że nadal pozostają one podstawowym źródłem energetycznym (powinny dostarczać od 45 do 65% energii u zdrowych osób dorosłych). Jeśli jest ich w diecie zbyt mało, stężenie glukozy (jej źródłem są głównie węglowodany) we krwi spada i organizm zaczyna pozyskiwać energię z tłuszczów, co może wpłynąć niezbyt korzystnie na zdrowie.
Główne zasady diety
W dietach Low Carb nie liczy się ilości spożywanych kalorii, nie ma w nich również specjalnych zaleceń dotyczących sposobu przygotowywania posiłków. Ważne jest natomiast, aby spożywać je często (ok. 5 razy dziennie) i w małych ilościach. Należy pamiętać, że produkty zbożowe, zapewniające organizmowi energię, dostarczają nie tylko węglowodanów, ale również innych cennych składników. Należą do nich: witaminy z grupy B (gwarantujące przede wszystkim prawidłową pracę układu nerwowego), minerały – takie, jak np. magnez, cynk i żelazo oraz niezwykle cenny błonnik, który wspomaga pracę układu pokarmowego. Należy je zatem podczas diety uzupełniać innymi produktami, aby nie dopuścić do ich niedoboru w organizmie.
Niewątpliwie największą zaletą racjonalnej, dobrze skomponowanej diety niskowęglowodanowej jest brak uczucia głodu podczas jej stosowania oraz stały, równomierny proces utraty nadmiernej masy ciała. Więcej informacji znaleźć można na stronie: https://optymalnewybory.pl/dieta-niskoweglowodanowa-blaski-i-cienie/.
Produkty zalecane w diecie niskowęglowodanowej
W diecie Low Carb zaleca się komponowanie potraw na bazie tzw. zdrowej żywności, czyli nieprzetworzonej, która nie zawiera konserwantów i tłuszczów trans. Dieta powinna być bogata w warzywa liściaste oraz jaja, ryby, nabiał, orzechy, migdały, sezam, mięso oraz tłuszcze pochodzenia roślinnego (oliwa z oliwek, z awokado, z kokosa czy rzepaku). W przypadku nabiału nie należy unikać produktów z niską zawartością tłuszczów, a wręcz przeciwnie – zaleca się spożywanie pełnotłustych wersji: mleka, serów żółtych, białych, wiejskich, twarogów, masła i śmietany. Owoce oraz soki owocowe, z uwagi na dużą zawartość cukrów, powinny być spożywane w ograniczonych ilościach. Szczególnie zalecane są borówki, jagody, maliny oraz truskawki, w których znajduje się najmniej cukrów prostych. Między posiłkami można pić wodę mineralną, herbatę bez cukru oraz kawę z mlekiem lub śmietanką. Okazjonalnie dozwolone jest również picie alkoholi rozcieńczonych wodą lub sokiem z limonki (wino wytrawne, wódka, gin, whisky i brandy).
Produkty niewskazane w diecie niskowęglowodanowej
Przede wszystkim należy unikać spożywania wszelkiego rodzaju słodyczy, margaryny i wyrobów cukierniczych (źródła tłuszczów trans), napojów słodzonych, białego pieczywa i wyrobów z białej mąki, piwa i likierów. Z diety nie wyklucza się spożywania chleba, makaronów, kasz, płatków, ryżu itp. produktów zbożowych oraz ziemniaków, należy tylko znacznie ograniczyć ich ilość. Zaleca się również zredukowanie spożycia warzyw korzeniowych, w tym marchwi, pietruszki, buraków, selera oraz roślin strączkowych.
Zalety diety Low Carb
Badania kliniczne dowodzą, że przy insulinooporności oraz cukrzycy dieta LCHF wpływa pozytywnie na wyrównanie glikemii, a ponadto pozwala ograniczyć dawki przyjmowanych leków. Stwierdzono również, że takie menu obniża poziom trójglicerydów oraz podwyższa poziom HDL (tzw. dobrego cholesterolu). Więcej na temat cholesterolu można znaleźć w artykule: „Jak obniżyć cholesterol?“. Spośród innych zalet diety niskowęglowodanowej należy wymienić zmniejszenie masy ciała (nawet o kilkanaście kilogramów), a co za tym idzie, obniżenie ilości trzewnej tkanki tłuszczowej, odtłuszczenie wątroby oraz zmniejszenie obwodu brzucha. Obserwuje się także spadek stężenia biomarkerów stanu zapalnego w organizmie, obniżenie ciśnienia krwi oraz poprawę działania układu krążenia.